5G: meer dan een betere internetervaring

GESCHREVEN DOOR: Remco Doeve OP 03-08-2020

Het 5G netwerk is een feit. In deze ‘longread’ licht ik aan de hand van een aantal publicaties toe wat 5G zoal gaat brengen. Dat is meer dan alleen sneller internet.

Impact 5G op bedrijfsleven

Dankzij de capaciteit van het 5G netwerk zijn nieuwe toepassingen en oplossingen mogelijk. Het wordt hierdoor makkelijker en goedkoper om massaal apparaten te verbinden met het netwerk. Denk aan innovaties op het gebied van veiligheid, gezondheidszorg en alle andere sectoren waar een snelle reactietijd van machines van belang is. 5G heeft ook positieve impact op duurzaamheid en onze algehele mobiliteit. Allemaal ontwikkelingen waar we zakelijk en privé veel aan hebben. 5G vervult voor het bedrijfsleven een sleutelrol om te kunnen blijven innoveren en om steeds slimmer (samen) te werken. Zie 5G als een versneller voor het bedenken en realiseren van nieuwe toepassingen in de richting van data-gestuurde bedrijfsvoering.

Voordelen voor consumenten

Kenmerkend voor 5G en één van de grootste verbeteringen is de lage latency. In gewoon Nederlands: minder vertraging van het netwerk. Voor particulieren betekent dit in de praktijk we straks met meer mensen tegelijk nóg sneller en soepeler muziek downloaden, films streamen en cloud gamen via onze mobiele telefoons. Zelfs op drukke plekken, zoals in stadions en op festivals.

Uitbreiden netwerk

Voor een hoge dekkingsgraad zijn voor 5G meer antennes nodig dan voor de voorganger 4G. Telecomaanbieders gebruiken voor de uitrol van 5G de bestaande masten. Op langere termijn komen er mogelijk ook kleine 5G-antennes bij; zogenaamde small cells die gebruik maken van 3,5GHz en de 26MHz band. Deze kleine antennes worden waarschijnlijk verwerkt in het zogenaamde straatmeubilair (denk aan bushokjes en lantaarnpalen) en zorgen op deze manier op zeer drukke locaties zoals een centraal station of een voetbalstadion, voor meer capaciteit op het netwerk. Dit zal naar verwachting nog enkele jaren duren en ook afhankelijk of providers überhaupt een dergelijke oplossing gaan inzetten.

Nog even wachten op hoge snelheid

Voorlopig zijn in Nederland de 5G-frequenties nog niet beschikbaar voor 5G-toepassingen. De providers gebruiken in eerste instantie alleen de 700MHz-band, maar voor veel hogere snelheden is de 3,5GHz-frequentie vereist. De 3.5GHz band wordt pas ná september 2022 beschikbaar gemaakt. Deze 3.5GHz band is momenteel nog in gebruik voor lokale toepassingen in het zuiden van Nederland. In het noorden is deze band gereserveerd voor het satelliet-grondstation in Burum. Voor de uitgifte van de 26GHz band heeft het kabinet nog geen concrete plannen. Deze 26GHz is in gebruik voor straalverbindingen. Het is niet de verwachting dat mobiele aanbieders hun netwerken in deze ‘banden’ landelijk gaan uitrollen.

5G: wat is het en hoe werkt het?

Het 5G netwerk staat voor 5e generatie mobiel internet. De opvolger van 4G. Check verder deze video.

Ervaring opdoen in fieldlabs

Ter inspiratie wat de impact van 5G kan zijn, heeft KPN zogenaamde 5G Field Labs geopend. In Pernis wordt getoond hoe de veiligheid in de industrie kan worden verhoogd. In Amsterdam Zuidoost gaat het om het managen van mensenmassa’s in de stad. In Drenthe helpt 5G het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen en bij Helmond wordt de doorstroming op de weg verbeterd.

Het is zeker nuttig nu al na te denken over de commerciële mogelijkheden die ontstaan als mensen via wearables worden verbonden met apparaten. Hetzelfde geldt voor wanneer apparaten worden gekoppeld aan andere apparaten en systemen. De waarde van IoT zit in de data die opgesloten zit in mensen en systemen. Die data moeten worden verzameld en vervolgens worden geanalyseerd. Dit om inzichten te krijgen, betere besluiten te nemen of acties te kunnen doen.

Typen IoT-connectiviteit

Voor het aansluiten van objecten is connectiviteit nodig. Zo heeft KPN voor de IoT-connectiviteit drie verschillende mobiele netwerken:

• Het landelijk dekkende LoRaWAN-netwerk is geschikt voor apparaten die af en toe online verbonden moeten zijn.
• LTE-M, een 4G-variant die speciaal is ontwikkeld voor IoT-toepassingen, is sneller. De reactietijd is korter. Deze techniek vindt vooral toepassing bij apparaten die frequent behoefte hebben aan informatie dan wel (beslis)logica bezitten.
• 4G M2M biedt nog meer snelheid, bandbreedte en een kortere reactietijd. Dit type connectiviteit is met name geschikt voor apparaten die continu zijn verbonden, een grote behoefte aan data hebben en veel bandbreedte vereisen.

Vierde smaak: 5G

5G komt daar als vierde smaak bij. De eigenschappen van 5G brengen IoT in een stroomversnelling. De digitaliseringsmogelijkheden nemen toe. Met 5G krijgt de gebruiker bovendien meer zekerheid dat een applicatie beschikbaar is. Zie 5G als premium voor IoT: een high end techniek dat zich leent voor high end toepassingen. Daar horen soms ook hogere kosten bij. De zekerheid en toekomstvastheid van 5G hebben een prijs.

5G en IoT

De uitrol van 5G veroorzaakt in ieder geval een behoorlijke impact. Dankzij 5G zullen tal van nieuwe ontwikkelingen het licht zien. Met name het Internet of Things (IoT) gaat een nog grotere vlucht nemen. Het is zaak je organisatie daar nu alvast op voor te bereiden. Dat stellen Jos Berière, strategisch portfolio manager 5G bij KPN, en Harold van der Hoeven, marketingmanager IoT bij KPN.

Miljoenen apparaten verbonden

Over twee à drie jaar is 5G dusdanig volwassen dat zeer grote aantallen apparaten – zoals bewakingscamera’s en straatverlichting met sensoren – tegelijk kunnen worden bediend. Per vierkante kilometer kan dat gemakkelijk oplopen tot boven het miljoen. Zeker in dichtbevolkte stadsgebieden is het een zeer belangrijk dat de verbinding dan actief blijft. Daarnaast bezit 5G de eerder genoemde unieke eigenschap van ‘low latency’; de reactietijd is ultrakort. Binnen milliseconden heeft het apparaat dat meetgegevens naar het netwerk heeft gestuurd, een instructie ontvangen met wat er moet gebeuren. Neem als voorbeeld zelfrijdende auto’s, daarbij is dit erg belangrijk: snel kunnen reageren om botsingen te voorkomen.

Einde van 4G?

Integendeel, LTE-M en 4G M2M gaan zeker nog vele jaren mee. Deze op 4G gebaseerde technieken worden volgens KPN zelfs nog beter. Het 5G netwerk moet je zien als complementair aan LoRaWAN en 4G. Al deze netwerken hebben hun eigen voor- en nadelen.

4G en 5G laten zich in deze beeldspraak goed vergelijken: 4G is een rietje, een dunne verbinding waar af en toe een kleine hoeveelheid data doorheen kan. 5G is meer een rioolpijp. De grootste verbinding die in korte tijd heel veel gegevens aan kan. LoRaWAN, LTE-M en 5G: van verzenden klein beetje data (het rietje) tot versturen van enorm veel data (de rioolpijp).

Blik in de toekomst

KPN ziet 5G toegepast worden in bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s en drones. Auto’s worden in hoge mate afhankelijk van snelle netwerken met een minimale responsetijd. Als praktisch voorbeeld voor inzetten van drones: een gemeente kan via sensoren die op LoRa werken, meetgegevens binnen krijgen over vervuilde lucht. Vervolgens is met een drone na te gaan of er ergens brand woedt of sprake is van lekkage. Die drone kan voor het verzenden van foto’s gebruik maken van LTE-M. Moet de drone ook video versturen dan is 5G vanwege de beschikbare bandbreedte de beste oplossing. Worden meerdere drones ingezet dan kan 5G voorkomen dat ze botsen.

Ook het gebruik van augmented en virtual reality (AR/VR) brillen in de industrie krijgt een enorme boost met 5G. De vertraging is zeer laag en worden AR en VR brillen een stuk prettiger in het gebruik.

Hoe zit het met de gezondheidsrisico’s?

5G verbruikt meer energie dan de voorloper 4G. Hoe hoger de frequentie van de signalen, hoe meer energie ervoor nodig is om op een bepaalde afstand voldoende vermogen te kunnen leveren. Gebruik van 5G is volgens de huidige kennis veilig volgens het RIVM en het Agentschap Telecom. Ze komen tot die conclusie door de straling bij de zendmasten te meten en wetenschappelijk onderzoek te bestuderen. Uit tests blijkt dat de 5G-zendmasten niet meer elektromagnetische straling uitzenden dan is toegestaan. Die limieten zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Als straling onder die norm blijft, is blootstelling eraan niet schadelijk voor de gezondheid.

Stand van zaken

KPN is gestart in vijf steden: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. De landelijke dekking volgt bij deze provider ergens in 2021. Het netwerk van VodafoneZiggo dekt op dit moment ongeveer 80 procent van Nederland. Ook T-Mobile timmert hard aan de weg.

De nieuw geïntroduceerde smartphones zijn doorgaans geschikt voor gebruik met 5G. Sommige toestellen hebben een software update nodig om verbinding te kunnen maken met het 5G-netwerk. De toestelleveranciers bieden deze updates aan en je krijgt automatisch bericht op je toestel. Opvallend genoeg is er op dit moment nog geen iPhone met 5G. Naar verwachting zal de iPhone 12 wel geschikt zijn voor 5G.

Van gedachten wisselen?

Mijn collega’s en ik staan je graag te woord, dus neem gerust contact met ons op!

Wil je meer lezen? Download dan deze whitepaper ‘5G verbindt de samenleving‘.

Bronnen: o.a. KPN, Vodafone, RTL, NU.nl

Delen op social media